Το έργο των πολιτιστικών διαδρομών που συμπεριλαμβάνεται στις προτάσεις του ΥΠΠΟΑ προς το Ταμείο Ανάκαμψης, παρουσίασε χθες σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη.
Πρόκειται για πέντε εμβληματικές πολιτιστικές διαδρομές, με θεματικές αφηγήσεις που καλύπτουν όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας και με γεωγραφική εξάπλωση που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Οι διαδρομές αυτές είναι:
«Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου»
«Η πολιτιστική Εγνατία Οδός»
«Ο δρόμος προς τη Δύση. Από τον Όμηρο στον Θερβάντες».
«Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων κατά τη Μυκηναϊκή Εποχή (2η χιλιετία π.Χ.)»
«Δίκτυο κάστρων: Από το Βυζάντιο στην Οθωμανοκρατία»
Ακολουθεί η απομαγνητοφώνηση της σημερινής συνέντευξης Τύπου της Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη:
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Καλημέρα, καλώς ήρθατε στη Συνέντευξη Τύπου για το πρόγραμμα των πολιτιστικών διαδρομών. Τον λόγο έχει η Υπουργός Πολιτισμού, η κα Λίνα Μενδώνη.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ευχαριστώ πολύ. Καλημέρα. Χρόνια Πολλά σε όλους. Είμαστε εδώ με τον Γενικό Γραμματέα τον κ. Γ. Διδασκάλου προκειμένου να σας παρουσιάσουμε μία από τις προτάσεις, τις οποίες το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει καταθέσει για χρηματοδότηση στο Ταμείο Ανάκαμψης.
Πολιτιστικές διαδρομές. Πολλοί μιλάμε για πολιτιστικές διαδρομές και πολλές φορές, τα τελευταία, τουλάχιστον, χρόνια. Για λόγους ιστορικούς να πούμε ότι η πατρότητα της ιδέας των πολιτιστικών διαδρομών ανήκει στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Οι θεματικές πολιτιστικές διαδρομές θεσμοθετήθηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με σκοπό τη δημιουργία γόνιμου εδάφους για την ανάπτυξη του πολιτιστικού τουρισμού. Αυτό για λόγους ιστορικούς.
Τώρα, τι σημαίνει η έννοια των πολιτιστικών διαδρομών; Οι πολιτιστικές διαδρομές έχουν συνήθως κοινά χαρακτηριστικά. Διαθέτουν ένα κεντρικό θέμα, το οποίο λειτουργεί σαν συνεκτικό στοιχείο. Καλύπτουν μία προσδιοριζόμενη χωρικά περιοχή, και διαθέτουν μία αναγνωρίσιμη ταυτότητα και μία ιδιαίτερη επωνυμία, το brand, δηλαδή.
Οι πολιτιστικές διαδρομές έχουν συνήθως κοινούς στόχους. Την προσέλκυση επισκεπτών στη συγκεκριμένη περιοχή, την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου, τη δημιουργία αναπτυξιακών προϋποθέσεων και ευκαιριών για τις επιχειρήσεις και τους παραγωγούς προϊόντων και υπηρεσιών που δραστηριοποιούνται στη συγκεκριμένη διαδρομή. Την προσέλκυση νέων επενδύσεων, την τόνωση της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας, την εξασφάλιση πόρων και τη συντήρηση των πολιτιστικών υποδομών που συνδέονται με αυτές, είτε είναι αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία, ιστορικοί τόποι, πολιτιστικά κτίρια, και περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Στην περίπτωση τη δική μας, εργαστήκαμε μαζί με τις Υπηρεσίες με πολύ ένταση τους τελευταίους τουλάχιστον οκτώ μήνες, για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση πέντε εμβληματικών πολιτιστικών διαδρομών με θεματικές αφηγήσεις που καλύπτουν όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας, και γεωγραφική εξάπλωση που καλύπτει σχεδόν ολόκληρη την ελληνική επικράτεια.
Οι διαδρομές αυτές είναι, όπως το βλέπετε, άλλωστε στην προβολή που μοιραζόμαστε:
1) «Στα βήματα του Αποστόλου Παύλου».
2) Η «Πολιτιστική Εγνατία».
3) «Ο δρόμος προς τη Δύση», με έναν υπότιτλο «Από τον Όμηρο στον Θερβάντες».
4)ι «Μνημειακά έργα Κυκλώπων και ανθρώπων κατά τη Μυκηναϊκή εποχή (2η χιλιετία π.Χ.)»
5) «Δίκτυο κάστρων: Από το Βυζάντιο έως την Οθωμανοκρατία»
Εδώ να πω, και να το διευκρινίσω από την αρχή, ότι τα έργα τα οποία προτείνουμε συμπληρώνουν έργα, δημιουργία υποδομών και παρεμβάσεων σε αρχαιολογικούς χώρους, μνημεία, μουσεία, που έχουν ήδη γίνει στο παρελθόν, ή εκτελούνται σήμερα ή έχουν προγραμματιστεί να γίνουν. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Αμφίπολη, θα το πούμε και στη συνέχεια, όπου μέσα στα πλαίσια του INTERREG, το οποίο ολοκληρώθηκε πριν από πολύ λίγο διάστημα, έγινε μία μεγάλη παρέμβαση στον χώρο των παλαιοχριστιανικών βασιλικών στην ακρόπολη. Η παρέμβαση αυτή στον χώρο αυτόν θα συνεχιστεί.
Συγχρόνως υπάρχουν τα έργα τα οποία εκτελούνται από πόρους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, από το τρέχον ΕΣΠΑ στον Τύμβο Καστά. Και μικρότερες παρεμβάσεις που χρηματοδοτούνται από εθνικούς πόρους πάλι στον Τύμβο Καστά. Τώρα αναφέρομαι στην ξύλινη γέφυρα. Θα επανέλθουμε γι’ αυτό, απλώς το χρησιμοποιώ ως παράδειγμα, για να μην θεωρήσετε ότι αυτά τα έργα, αυτές οι υποδομές οι οποίες πρόκειται να γίνουν μέσω αυτού του προγράμματος είναι ανεξάρτητες. Συμπληρώνουν πράγματα τα οποία έχουν γίνει ή προγραμματίζονται να γίνουν,
Οι πολιτιστικές διαδρομές, είναι γνωστό αυτό από το 1987, γενικά από τη δεκαετία του ’80 που άρχισε να υιοθετείται σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο όρος, ότι έχουν μία αναπτυξιακή δυναμική έντονη. Σχεδιάζονται κατά μήκος σύγχρονων αυτοκινητόδρομων που διασχίζουν την χώρα, και συνδέουν περιοχές, πόλεις και αγροτικές περιοχές, πλούσιες σε αρχαιολογικούς χώρους, ιστορικούς τόπους και μνημεία, σύγχρονα πολιτιστικά ή τουριστικά αξιοθέατα, και ειδυλλιακά φυσικά τοπία. Ένα ισορροπημένο μείγμα θέσεων σε κάθε διαδρομή έχει διαμορφωθεί με σκοπό να ενισχυθούν οι λιγότερο ευνοημένοι από πλευράς επισκεψιμότητας αρχαιολογικοί χώροι, η ενοποίηση μεμονωμένων θέσεων σε ολοκληρωμένες διαδρομές δημιουργεί οικονομίες κλίμακας, και δίνει τη δυνατότητα να επικοινωνηθούν σε ευρύτερες ομάδες δυνητικών επισκεπτών αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία που θα ήταν πρακτικά αδύνατον να γίνουν γνωστά πέρα από τα στενά όρια της περιοχής τους.
Το πρότυπο των διαδρομών εισάγει ένα νέο παράδειγμα στη διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος της χώρας, καθώς η λειτουργία των αρχαιολογικών χώρων μετασχηματίζεται από ανταγωνιστική σε συνεργατική. Μέσα από κάθε διαδρομή ομάδες αρχαιολογικών χώρων συντάσσονται με κοινές δράσεις προώθησης, διεκδικώντας μερίδιο από το μεγαλύτερο τουριστικό κεφάλαιο. Θα λέγαμε, δηλαδή, πιο απλά, από την τουριστική πίτα διεκδικούν μεγαλύτερο μέρος.
Ο βασικός στόχος του έργου είναι να αναπτυχθεί ο Πολιτιστικός Τουρισμός με ισόρροπο τρόπο σε όλες της Περιφέρειας της Χώρας. Για το λόγο αυτό έχει εν πολλοίς εξαιρεθεί η Αττική, η οποία συγκεντρώνει το 44,7% των επισκεπτών Αττική χώρων και το 46,5% των επισκεπτών των μουσείων σε επίπεδο επικράτειας. Οι Πολιτιστικές Διαδρομές στοχεύουν στην αναδιοργάνωση, αποκέντρωση, διασπορά και ανακατανομή της τουριστικής κίνησης και την προώθηση μιας πιο ομοιόμορφης, ισορροπημένης και βιώσιμης τοπικής και περιφερειακής οικονομικής ανάπτυξης.
Οι πέντε διαδρομές που προαναφέραμε αναπτύσσονται βασικά σε δύο γεωγραφικούς άξονες. Ο πρώτος διασχίζει τη Βόρεια Ελλάδα και συνδέει αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία στις Περιφέρειες Αν. Μακεδονίας-Θράκης. Στο κέντρο βρίσκεται η Θεσσαλονίκη που αποτελεί πρωτεύοντα κόμβο του δικτύου με σημαίνοντα ρόλο στο όλο εγχείρημα.
Ο δεύτερος γεωγραφικός άξονας ξεκινάει από την Ήπειρο και κινείται προς Νότο καλύπτοντας τις Περιφέρειες Ιονίων Νήσων, Στ. Ελλάδος και Δυτ. Ελλάδος. Εδώ ιδιαίτερο ρόλο, ανάλογο με αυτό της Θεσσαλονίκης στον βόρειο χώρο, αλλά με πιο σύνθετο τρόπο διαδραματίζει η Περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία συμμετέχει στις τέσσερις από τις πέντε διαδρομές.
Εδώ να σας θυμίσω, ότι η λογική των πολιτιστικών διαδρομών, και μάλιστα η ανάπτυξη πολιτιστικών διαδρομών στη Β. Ελλάδα, συμπεριλαμβάνεται στις προγραμματικές δηλώσεις αυτής της κυβέρνησης. Έχει αναφερθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό, τον Κυριάκο Μητσοτάκη, και από εμένα. Ήδη, δηλαδή, από τον Ιούλιο του 2019.
Σε αυτόν τον πίνακα μπορείτε να δείτε τα ποσά που αντιστοιχούν σε κάθε διαδρομή, στη λογική ότι κάθε διαδρομή έχει ένα ποσό της τάξης των 500.000,00€ προκειμένου να τα χρησιμοποιήσει η Εφορεία Αρχαιοτήτων για να ευπρεπίσει χώρους, οι οποίοι ήδη έχουν αναδειχθεί, αλλά χρειάζονται κάτι τις περισσότερο.
Βλέπετε ότι 1.000.00 ευρώ αφιερώνεται στην ανάπτυξη ψηφιακών εφαρμογών, γιατί η κάθε διαδρομή πρέπει να έχει ένα δικό της δίκτυο επικοινωνίας ψηφιακής, και το μεγαλύτερο ποσόν της τάξης των 27.000.000 ευρώ αφιερώνεται στη συντήρηση, αποκατάσταση, και ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Ο συνολικός προϋπολογισμός της πρότασης, όπως βλέπετε, είναι 32.000.000 ευρώ. Σε αυτά θα πρέπει να προσθέσει κανείς τον Φ.Π.Α., γιατί όλες, δηλαδή το 24%, είναι 32 εκατομμύρια συν 24%, καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης δεν καλύπτει τον Φ.Π.Α.. Αυτό θα καλυφθεί από την ελληνική πλευρά.
Να πάρουμε μία-μία διαδρομή:
1) Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου: Έχουμε προγραμματίσει να γίνουν τα εξής έργα επί μνημείων. Με την ευκαιρία να πω ότι στην επιλογή μας έπαιξε καθοριστικό ρόλο η ωριμότητα και η ετοιμότητα, τόσο των συγκεκριμένων έργων όσο και των Υπηρεσιών μας να ανταποκριθούν στα συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα και τις απαιτήσεις που θέτει το Ταμείο Ανάκαμψης.
Να θυμίσω ότι θα πρέπει το 70% των έργων να έχει συμβασιοποιηθεί εντός του 2022, και όταν λέμε συμβασιοποιηθεί, αν μεν πρόκειται για εργολαβίες, να έχει γίνει η σύμβαση με τον ανάδοχο, αν πρόκειται για αυτεπιστασίες, να έχουν εκδοθεί οι αντίστοιχες αποφάσεις αυτεπιστασίας. Και, επίσης, το 2023 θα πρέπει να συμβασιοποιηθεί το υπόλοιπο 30%. Λοιπόν, 70% το 2022, 30% το 2023, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2025. Επομένως, αυτό το οποίο μετρούσε και μετράει πάρα πολύ είναι η ωριμότητα έργων, η ωριμότητα η οποία μπορεί να επιτευχθεί εντός του 2021, προκειμένου το 2022 να ξεκινήσουν οι συμβασιοποιήσεις.
Να πω ότι έργα τα οποία είναι ήδη ώριμα ή ωριμάζουν εντός του πρώτου εξαμήνου, δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο του 2021, μπορούν να ξεκινήσουν να υλοποιούνται αμέσως μετά.
Έτσι, λοιπόν, στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου έχουμε συμπεριλάβει:
Την Αμφίπολη, ήδη αναφέρθηκα στον χώρο και μιλάμε για τη συντήρηση της ξύλινης γέφυρας, στη Θεσσαλονίκη, την Αγ. Σοφία, ενεργειακή αναβάθμιση και ανάδειξη περιβάλλοντος χώρου, την Παναγία των Χαλκέων, αποκατάσταση του ιδίου του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου με συντήρηση ζωγραφικού και γλυπτού διακόσμου. Την Αχειροποίητο, με αναβάθμιση της ενεργειακής απόδοσης των μέτρων ασφαλείας, βελτίωση της πρόσβασης και διαμόρφωση-ανάδειξη του άμεσου περιβάλλοντος χώρου. Βέροια: Στερέωση, αποκατάσταση και ανάδειξη των μνημείων της Αγ. Άννας και του Χριστού Παντοκράτορα συν το Μπέη Χαμάμ. Και στη Νικόπολη: Συντήρηση των ψηφιδωτών της Βασιλικής Α, του Δομετίου και της Βασιλικής Δ, καθώς και αποκατάσταση Πύλης Βασιλικής Β ́ Αλκίσωνος
Εδώ βλέπετε φωτογραφίες από τα μνημεία, είμαι σίγουρη ότι τα ξέρετε όλοι τα μνημεία, είναι πολύ γνωστά, απλώς για να έχουμε και μία εικόνα για το τι περίπου συζητάμε. Η Νικόπολη άλλωστε είναι και μία περιοχή η οποία ετοιμάζει την υποψηφιότητά της για τον κατάλογο των μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς, επομένως θέλουμε να την ενισχύσουμε με παρεμβάσεις ουσιαστικές στον αρχαιολογικό χώρο.
Εγνατία Οδός: Ξεκινάμε από τη Ροδόπη, με τη συντήρηση και αποκατάσταση του περίκεντρου ναού στη Μαξιμιανούπολη. Η Θεσσαλονίκη μετέχει και σε αυτή τη διαδρομή. Το είπαμε προηγουμένως, ότι ο ρόλος της είναι κομβικός, με την αποκατάσταση του Λουτρού Μπέη Χαμάμ, είναι τα Λουτρά Παράδεισος. Τη συντήρηση των Παλαιολογείων Τοιχογραφιών, Αγ. Αικατερίνη, Άγ. Νικόλαος Ορφανός και Προφήτης Ηλίας που περιλαμβάνονται στην κήρυξη των μνημείων της UNESCO και εργασίες ανάδειξης του περιβάλλοντος χώρου στη Ροτόντα.
Εδώ να πω ότι η Ροτόντα απασχολεί ιδιαίτερα τους Θεσσαλονικείς. Ο περιβάλλων χώρος αυτού του εξαιρετικά σημαντικού μνημείου δεν είναι στην κατάσταση που θα έπρεπε να είναι, επομένως αυτή τη στιγμή υπάρχει η δυνατότητα, είναι μία ευκαιρία να προχωρήσουμε σε εργασίες αναβάθμισης του περιβάλλοντος χώρου και του συγκεκριμένου μνημείου.
Καστοριά: Με την αποκατάσταση του Ιερού Ναού των Ταξιαρχών της Μητροπόλεως και τη συντήρηση των τοιχογραφιών του, τη συντήρηση των τοιχογραφιών της Παναγίας της Μαυριώτισσας και τη στερέωση, αποκατάσταση και συντήρηση του Κουρσούμ Τζαμί. Είναι τρία μνημεία τα οποία είναι ιδιαίτερα σημαντικά για την πόλη της Καστοριάς.
Προχωρούμε στην Πέλλα, με τη συντήρηση και αποκατάσταση και ανάδειξη του βυζαντινού κάστρου των Μογλενών (Χρυσής), είναι ένα αίτημα το οποίο όχι απλώς πρέπει να ικανοποιηθεί γιατί είναι πολύ σημαντικό το ίδιο το μνημείο, είναι και ένα αίτημα πολλών δεκαετιών της τοπικής κοινωνίας να αποκατασταθεί αυτό το κάστρο το οποίο είναι συνδεδεμένο με την τοπική κοινωνία.
Και προχωρούμε στα Ιωάννινα, όπου εδώ συμπεριλαμβάνουμε τη στερέωση, αποκατάσταση και συντήρηση του Τζαμιού της Καλούτσιανης.
Και εδώ βλέπετε, παίρνετε μία εικόνα από τα μνημεία.
Ο δρόμος προς τη Δύση, ξεκινάμε από την Ολυμπία. Ήδη από το 2019 έχουμε πει την πολιτική που θέλουμε να εφαρμόσουμε στον αρχαιολογικό χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, με την αποκατάσταση των μνημείων της Ρωμαϊκής Περιόδου, που στην πραγματικότητα αποδίδονται πολύ σημαντικά μνημεία, τα οποία μέχρι σήμερα δεν έχουν τύχει της ανάλογης φροντίδας αναστήλωσης και αποκατάστασης, με στόχο αφενός μεν να διευρύνουμε την παραμονή του επισκέπτη στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και να του δώσουμε να αντιληφθεί ότι η Ολυμπία δεν ήταν μόνο την περίοδο της Κλασικής Αρχαιότητας ένα πολύ σημαντικό, ένα πάρα, πάρα πολύ σημαντικό κέντρο καθώς φιλοξενούσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Έτσι, λοιπόν, στην Ολυμπία που είναι από τα πρώτα έργα που θα ξεκινήσουν, καθώς οι μελέτες είναι σχεδόν έτοιμες και ολοκληρώνονται τον Ιούνιο του 2021, ξεκινάμε με την αποκατάσταση και στερέωση των Θερμών του Λεωνιδαίου, την αποκατάσταση και συντήρηση του συγκροτήματος των Νοτίων Θερμών, την αποκατάσταση και συντήρηση της Παλαιοχριστιανικής Βασιλικής, η οποία ταυτίζεται στην πρωιμότερη φάση της με το εργαστήριο του Φειδία.
Εδώ παρεμβαίνουμε πάλι στη Νικόπολη, όπως είπα στη λογική την προηγούμενη, ότι θέλουμε να ενισχύσουμε και να αποκαταστήσουμε στο μέγιστο τον αρχαιολογικό χώρο της Νικόπολης, με εργασίες αποκατάστασης του Παλατίου, δηλαδή του Οίκου του Γεωργίου Εκδίκου, και του άμεσου περιβάλλοντος χώρου.
Στη Ναύπακτο έχουμε το πολύ σημαντικό τμήμα του ενετικού λιμένα, που επίσης αποτελεί ένα πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα μνημείο που αξίζει τον κόπο να αποκατασταθεί. Και στην Κέρκυρα μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο αποκαταστάσεων που έχουμε για την Κέρκυρα παρεμβαίνουμε στη στερέωση και αποκατάσταση του Προμαχώνα Martinengo στο Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας.
Είμαι σίγουρη ότι θυμάστε ότι στο Παλαιό Φρούριο Κέρκυρας έχουν γίνει πολλές επεμβάσεις, αυτές τώρα έρχονται στην ουσία να ολοκληρωθούν, και όπως ξέρετε πάρα πολύ καλά, οι παρεμβάσεις στα φρουριακά συγκροτήματα είναι επίπονες, και ιδιαίτερα κοστοβόρες.
Για τη Μυκηναϊκή Εποχή, είναι η 4η διαδρομή μας, πηγαίνουμε στο Γλα, στη μυκηναϊκή ακρόπολη του Γλα, για την αποκατάσταση της νότιας πύλης και τμήματος του τείχους εκατέρωθεν της πύλης. Η Αργολίδα, από τα σημαντικότερα κέντρα του μυκηναϊκού βασιλείου με δύο έργα, η ανάδειξη του θολωτού τάφου του Ατρέα στις ίδιες τις Μυκήνες, αλλά εδώ μας ενδιαφέρει να δημιουργήσουμε μέσα στα πλαίσια της διαδρομής, μέσα στα πλαίσια του δικτύου, όχι μόνο τη σύνδεση με τα μεγάλα ανακτορικά συγκροτήματα, όπως είναι οι Μυκήνες, η Τίρυνθα, η Μιδέα, αλλά σώζεται και υπάρχει αυτή η πολύ θετική συγκυρία, να σώζεται με έναν τρόπο πολύ ενδιαφέροντα, το μυκηναϊκό οδικό δίκτυο και οι μυκηναϊκές γέφυρες. Έτσι οι παρεμβάσεις μας είναι στην Καζάρμα, στο Αρκαδικό, στο Γαλούσι και στις Μυκήνες, ακριβώς για να αναδειχθεί το μυκηναϊκό οδικό δίκτυο που είναι από τα παλαιότερα, ίσως το παλαιότερο, για το παλαιότερο δίκτυο που μπορούμε να μιλάμε στο επίπεδο της χώρας μας.
Στη Μεσσηνία οι θολωτοί τάφοι στο Βασίλειο του Νέστορα. Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι ήδη έχει, με πρότυπο τρόπο αναδειχθεί το ανάκτορο του Νέστορα. Στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο προγραμματίζεται, είναι θέμα λίγων ημερών, η ένταξη της αποκατάστασης του Αρχαιολογικού Μουσείου της Χώρας που είναι στην ίδια ευρύτερη περιοχή, και εδώ με τους θολωτούς τάφους συμπληρώνεται το αρχαιολογικό τοπίο της συγκεκριμένης ενότητας.
Και αντίστοιχη είναι η παρέμβασή μας στον αρχαιολογικό χώρο της Περιστεριάς, που όπως γνωρίζετε πολύ καλά, είναι από τα σημαντικότερα κέντρα του μυκηναϊκού κόσμου στη Μεσσηνία.
Και πάμε στο δίκτυο των κάστρων. Τα προβλήματα με τα κάστρα είναι πάντοτε πολλά, είναι πολύ μεγάλα συγκροτήματα, σε πάρα πολλά σημεία της χώρας μας, που όπως είπα και προηγουμένως, οι παρεμβάσεις είναι χρονοβόρες και κοστοβόρες εξαιτίας της μεγάλης τους έκτασης, αλλά και των δυσκολιών και δυσχερειών που παρουσιάζουν καθώς εξαιτίας των θέσεών τους, γι’ αυτό και είναι φρουριακά συγκροτήματα, θέλουν πρόσθετες απαιτήσεις, έχουν πρόσθετες απαιτήσεις.
Εδώ, λοιπόν, πάμε στη Μεσσηνία, με τη στερέωση των βραχωδών πρανών και την αποκατάσταση του προμαχώνα στο Κάστρο της Κορώνης. Θα θυμάστε όλοι το πολύ σημαντικό έργο το οποίο έγινε στο Κάστρο της Κορώνης στο ΕΣΠΑ 2007-2013, που στην πραγματικότητα έσωσε από κατακρήμνιση το κάστρο αυτό. Τώρα συνεχίζουμε.
Στη Μεσσηνία με το Κάστρο της Μεθώνης. Ήδη έχουμε υπογράψει μία προγραμματική σύμβαση περίπου 500.000,00€ για την εκπόνηση των μελετών, ανάμεσα στο Υπουργείο Πολιτισμού, την Περιφέρεια Πελοποννήσου και τον οικείο Δήμο Πύλου-Νέστορος, επομένως οι μελέτες θα είναι έτοιμες πολύ σύντομα προκειμένου να προχωρήσει το έργο της στερέωσης και αποκατάστασης του Κάστρου της Μεθώνης.
Άστρο Κυνουρίας: Στερέωση και αποκατάσταση του Κάστρου του Παράλιου Άστρους.
Στην Πάτρα η αποκατάσταση του νοτιοδυτικού ενετικού κυκλικού προμαχώνα του κάστρου των Πατρών. Θυμάστε ότι και στο Β’ και στο Γ΄ ΚΠΣ είχαν γίνει εκτεταμένες εργασίες στο Κάστρο της Πάτρας. Εδώ συμπληρώνονται με τις παρεμβάσεις αυτές.
Στη Ζάκυνθο, αποκατάσταση και ανάδειξη κτιρίων στο εσωτερικό του κάστρου της Ζακύνθου.
Να πω εδώ, ότι ήδη το Υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Διεύθυνσης Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων εκτελεί έργο στο Κάστρο της Ζακύνθου και συγχρόνως ωριμάζει τις μελέτες για να προχωρήσει όλο το έργο με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Και παρεμβάσεις και στερεωτικές εργασίες για την αποκατάσταση των βλαβών στο Κάστρο της Κιάφας. Θυμάστε ότι λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημία, με τον Περιφερειάρχη Ηπείρου είχαμε αποφασίσει η Περιφέρεια και το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού να παρέμβει ουσιαστικά στο Σούλι, καθώς η σχέση του με την Επανάσταση του ’21 και με όλα όσα προηγήθηκαν της Επανάστασης είναι πάρα πολύ σημαντικά και άκρως ενδιαφέροντα από ιστορική άποψη. Με την πανδημία τα πράγματα πήγαν πίσω, παρόλα αυτά και η Εφορεία Αρχαιοτήτων, κυρίως όμως η Περιφέρεια, κάνει όλα τα πρόδρομα έργα για να μας επιτρέψει την παρέμβαση στο σημαντικότερο και εξέχον μνημείο που είναι το Κάστρο. Η Περιφέρεια, για παράδειγμα, ολοκληρώνει την πρόσβαση στο Κάστρο, με δικά της κονδύλια και με δικές της μελέτες, προκειμένου να διευκολυνθεί η αποκατάσταση του Κάστρου και η εκτέλεση του συγκεκριμένου έργου.
Αυτή είναι πολύ συνοπτικά η περιγραφή του συγκεκριμένου έργου. Είναι ένα από τα έξι έργα τα οποία έχει καταθέσει ο Τομέας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Υπάρχουν άλλα τόσα τα οποία έχουν κατατεθεί από τον Σύγχρονο Πολιτισμό, στον οποίον όμως, τα έργα του Σύγχρονου Πολιτισμού, τουλάχιστον σε κάποια εξ αυτών, όπως είναι το πρόγραμμα «Ο Πολιτισμός Μοχλός Ανάπτυξης», «Η Αργυρή Οικονομία», που βασίζεται, δηλαδή, στην επισκεψιμότητα της χώρας σε άτομα από τη μέση και την τρίτη ηλικία, όπως επίσης στο πρόγραμμα αναβάθμισης παρεχομένων υπηρεσιών για τη φιλοξενία καλλιτεχνικών γεγονότων. Μετέχει και η πολιτιστική κληρονομιά. Αλλά αυτό, και μάλιστα με πολύ σημαντικά κεφάλαια και πόρους. Αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο θα το πούμε κάποια άλλη στιγμή.
Το σύνολο των χρημάτων τα οποία ζητάει το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού από το Ταμείο Ανάκαμψης είναι περίπου 430.000.000 ευρώ, στα οποία δεν συμπεριλαμβάνεται, επαναλαμβάνω, ο Φ.Π.Α., επομένως μιλάμε για ένα πρόγραμμα συμπεριλαμβανομένου του Φ.Π.Α. που ξεπερνά τα 600-650.000.000 ευρώ.
Είναι από τα μεγαλύτερα προγράμματα, τα οποία έχουν εξασφαλιστεί μέχρι σήμερα για τον πολιτισμό. Το μόνο που θα μπορούσε να συγκριθεί με το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι το επιχειρησιακό πρόγραμμα πολιτισμού στο Γ’ ΚΠΣ που ήταν ανάλογης χρηματοδότησης. Εδώ, λοιπόν, παράλληλα με το ΕΣΠΑ, το οποίο είναι σήμερα σε εξέλιξη, με το ΕΣΠΑ της επόμενης προγραμματικής περιόδου 2021-2027, έρχεται το πρόγραμμα αυτό, που έχουμε αιτηθεί από το Ταμείο Ανάκαμψης, προκειμένου να δοθεί μεγάλη δυναμική και τεράστια ώθηση σε όλα τα προγράμματα συντήρησης, προστασίας, αποκατάστασης και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, και αντίστοιχα της ενίσχυσης, θωράκισης και ανάδειξης της σύγχρονης πολιτιστικής δημιουργίας.
Σας ευχαριστώ. Να δώσω τον λόγο στον Γενικό Γραμματέα, εάν θέλει να πει κάποια πράγματα περισσότερα, και αμέσως μετά τον λόγο σε εσάς, με ερωτήσεις.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ: Σας ευχαριστώ πολύ, κ. Υπουργέ. Εγώ αυτό που θέλω να συμπληρώσω είναι η σπουδαιότητα του συγκεκριμένου προγράμματος. Να τονίσω ότι ουσιαστικά βρισκόμαστε σε μία διαδικασία να εκτελέσουμε μέσα από αυτά τα προγράμματα, μέσα από αυτό το project που έχουμε καταθέσει των πολιτιστικών διαδρομών περισσότερα από 33 έργα σε 18 νομούς σε όλη τη χώρα.
Και, συμπληρωματικά, κ. Υπουργέ, με τα προγράμματα που είναι σαν φορέας υλοποίησης το Υπουργείο Πολιτισμού, να συμπληρώσω ότι έχουμε και κοινές δράσεις με το Υπουργείο Περιβάλλοντος, πάλι σε ό,τι αφορά το Ανάκαμψης, για την ενεργειακή αναβάθμιση των μουσείων της χώρας μας. Είναι ένα πρόγραμμα το οποίο το τρέχει και έχει υποβάλει μια πρόταση το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αλλά συμμετέχουμε και εμείς ως Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού σε αυτό.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Σε αυτό να προσθέσω και τα ψηφιακά προγράμματα τα οποία αναπτύσσουμε σε συνεργασία, είναι βασικά αρμοδιότητα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, στο οποίο, όμως, θα μετέχει το Υπουργείο Πολιτισμού με ποικίλες δράσεις, οι οποίες θα οριστικοποιηθούν με μία προγραμματική συμφωνία ανάμεσα στα δύο υπουργεία.
Λοιπόν, είμαστε και ο Γενικός και εγώ στη διάθεση των δημοσιογράφων για ερωτήσεις.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ωραία. Συνεχίζουμε με τις ερωτήσεις. Οι ερωτήσεις υποβάλλονται στο Chat της Διεύθυνσης, όχι στο παράθυρο που εμφανίζεται η Υπουργός. Απλώς είναι μία διευκρίνιση αυτή, για να υποβάλλονται σωστά.
Η πρώτη ερώτηση είναι για ένα άλλο θέμα, κα Υπουργέ. Είναι από την Αναστασία Κουκά από το «Πρώτο Θέμα». Λέει, «Τις τελευταίες ημέρες υπήρξαν δημοσιεύματα που έκαναν λόγο για χρήση κομπρεσέρ στην Ακρόπολη και φθορά κάποιου γλυπτού. Τι έχει συμβεί ακριβώς;»
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, είμαστε εδώ σήμερα για να συζητήσουμε και να σχολιάσουμε μία πάρα πολύ σημαντική και στοχευμένη δράση, ένα πρόγραμμα πολύ σημαντικό, κατά τη γνώμη μας, του Υπουργείου Πολιτισμού, που αφορά στις πολιτιστικές διαδρομές. Θα παρακαλούσα να μην ξεφύγουμε από αυτό. Θα αφήσουμε το συγκεκριμένο θέμα για το τέλος. Παρακαλώ βρείτε το φωτογραφικό υλικό, το οποίο νομίζω δίνει πολύ εύλογες απαντήσεις. Οπότε, κ. Κουκά, κρατάμε την ερώτηση για το τέλος.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Επόμενη ερώτηση είναι από τον Σάκη Ιωαννίδη από την «Καθημερινή». «Κυρία Υπουργέ, μια ερώτηση αρχικά για το πρόγραμμα που παρουσιάσατε. Αν το Ταμείο δεν εγκρίνει τη χρηματοδότηση του έργου ή μέρος του, θα γίνει με εθνικούς πόρους;» Και η δεύτερη ερώτηση… Μάλλον, θέλετε να προχωρήσετε, να απαντήσετε σε αυτήν και να συνεχίσουμε;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ναι. Ευχαριστώ πολύ, κ. Ιωαννίδη. Θεωρούμε ότι έχουμε δουλέψει πολύ καλά και στο επίπεδο των Υπηρεσιών μας, αλλά και σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομικών και την αρμόδια Επιτροπή υπό τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών, τον κ. Σκυλακάκη, όλες τις προτάσεις μας, που πιστεύω ότι δεν θα έχουμε πρόβλημα στη χρηματοδότησή τους από το Ταμείο Ανάκαμψης. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει η εναλλακτική λύση του επόμενου ΕΣΠΑ, 2021-2027, που ενδεχομένως να ξέρετε ότι οι πόροι είναι αυξημένοι στις Περιφέρειες, επομένως μπορούν να διατεθούν και για έργα του προγράμματος αυτού. Και όπου χρειάζεται, όπως, για παράδειγμα, η περίπτωση της Ολυμπίας, την οποία ξεκινήσαμε το 2019 και μέχρι σήμερα χρηματοδοτούμε με εθνικούς πόρους για την ωρίμαση των μελετών κ.λπ., θα συνεχίσουμε κάπως έτσι.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ: Να συμπληρώσω, κυρία Υπουργέ, αν μου επιτρέπετε, ότι οι συγκεκριμένες προτάσεις έχουν παρουσιαστεί και στους Ευρωπαίους αξιωματούχους, και έχουμε πολύ θετικά σχόλια κατά την παρουσίασή τους.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Και η δεύτερη ερώτηση του Σάκη Ιωαννίδη. «Στις 14 Μαΐου ανοίγουν τα μουσεία και ο τουρισμός. Είναι έτοιμα να ανοίξουν όλα τα μουσεία της χώρας και η Εθνική Πινακοθήκη στο σύνολό της; Είναι έτοιμα να ανοίξουν και τα αναψυκτήρια και πωλητήρια των μουσείων;»
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Μάλιστα. Ναι, την Παρασκευή, σύμφωνα με την προχθεσινή συζήτηση που είχαμε με την Επιτροπή των Λοιμωξιολόγων, έχουμε το πράσινο φως για να ανοίξουν τα μουσεία. Θα ανοίξουν όλα τα μουσεία, θα ανοίξει και η Εθνική Πινακοθήκη με τις εκθέσεις της κανονικά στους τρεις ορόφους, με πλήρες το εκθεσιακό της πρόγραμμα. Άλλωστε, το είχαμε πει από την αρχή ότι η Πινακοθήκη στις 24 Μαρτίου ήταν έτοιμη, μπορούσε να δεχθεί κοινό, απλώς δεν το επέτρεπαν τότε τα επιδημιολογικά δεδομένα. Η Πινακοθήκη να ανοίξει κανονικά στις 14 Μαΐου. Όπως, επίσης, να πω ότι προετοιμάζονται εντός Μαΐου να ανοίξουν και το Λοβέρδου Τσίλλερ, ένα επίσης καινούριο μουσείο, το οποίο για πολλά χρόνια το περιμένουμε. Και επίσης, το Μουσείο της Αρέθουσας στη Χαλκίδα. Επομένως, εκτός από την Εθνική Πινακοθήκη, θα έχουμε άλλα δύο καινούρια μουσεία. Τα αναψυκτήρια, όπως και τα πωλητήρια, με μέριμνα από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, και αυτά, σε όσα έχει ολοκληρωθεί η διαγωνιστική διαδικασία, θα προχωρήσουν κανονικά και θα είναι ανοικτά. Και επίσης, τα πωλητήρια θα είναι ήδη με αναβαθμισμένα προϊόντα.
Παρόλα αυτά, θα ήθελα να παρακαλέσω να μείνουμε στη θεματική των πολιτιστικών διαδρομών. Αυτή την ερώτηση την απάντησα γιατί τα πωλητήρια και τα μουσεία συνδέονται, υπό μίαν έννοια, με τις πολιτιστικές διαδρομές ευρύτερα.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Η επόμενη ερώτηση είναι και αυτή εκτός της θεματολογίας της σημερινής συνέντευξης Τύπου.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Να πάμε στις ερωτήσεις που είναι στη θεματική μας;
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Λοιπόν, να συνεχίσουμε.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Και αν έχουμε χρόνο μετά, να το δούμε και αυτό.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Από ό,τι βλέπω, δεν έχουμε κάποια ερώτηση για το θέμα των πολιτιστικών διαδρομών.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Να θεωρήσουμε, Γιώργο, ότι είμαστε πάρα πολύ εύληπτοι σε αυτά τα οποία είπαμε. Ναι.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Υπάρχει κάποια ερώτηση για το θέμα της σημερινής συνέντευξης Τύπου;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κάτι λένε εκεί.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ναι, απλώς δεν έχει έρθει. Ελένη, αν με ακούς, είπαμε στο Q&A ή στο Chat της Διεύθυνσης, όχι στο παράθυρο της υπουργού. Λοιπόν, ναι.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ: Αν θα υπάρχει μέριμνα σύνδεσης μεταξύ…
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: «Θα υπάρχει κάποια μέριμνα ως προς τη σύνδεση των μνημείων κάθε διαδρομής μεταξύ τους, ίσως κοινό εισιτήριο;» από την Ελένη Μάρκου από το ΑΠΕ.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αυτό, εάν είδατε, έχουμε προβλέψει ένα ποσό ενάμισι εκατομμύριο στο πλαίσιο του προγράμματος για την συνολική διαχείριση του προγράμματος των πολιτιστικών διαδρομών. Επομένως, αυτό είναι κάτι το οποίο μας έχει απασχολήσει, αλλά επειδή χρειάζεται ειδική μελέτη, το έχουμε προβλέψει να το αντιμετωπίσουμε μέσα σε αυτό το υποέργο, το οποίο, πώς ακριβώς το ονομάζουμε, Γιώργο; «Συντονισμός δράσεων, οικονομική και διοικητική παρακολούθηση και διαχείριση».
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Δεν έχουμε κάποια άλλη ερώτηση σχετική με τη σημερινή συνέντευξη Τύπου.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Προλάβατε να βρείτε τις φωτογραφίες για την Ακρόπολη;
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ναι, το έχουμε.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Το έχετε; Ωραία. Λοιπόν, ναι, ναι, στο προηγούμενο. Κάτι λέει η κ. Κρημνιώτη εκεί πέρα.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ναι, απλώς είναι για κάποιο άλλο θέμα, εκτός εάν θέλετε να προχωρήσουμε στις ερωτήσεις ή αν θέλετε…
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Λοιπόν, πάμε, πάμε σε αυτό. Πάμε σε αυτό. Είμαστε εντάξει; Λοιπόν, μέχρι να τακτοποιήσετε τις φωτογραφίες, να πω εγώ, και εδώ θα δώσω τον λόγο στον Γενικό επίσης, να συμπληρώσει όπου χρειάζεται, ότι με την περίπτωση αυτή του κομπρεσέρ στην Ακρόπολη, επί της ουσίας, επί της ουσίας, έχουμε ένα ακόμα fake news. Δυστυχώς κάποιοι επιχειρούν να διασύρουν την Ακρόπολη, στοχοποιώντας τη, και μαζί με αυτήν και τη χώρα. Να πω ότι τα έργα δεν εκτελούνται ούτε από την Υπουργό ούτε από τον Γενικό Γραμματέα. Τα έργα στην Ακρόπολη εκτελούνται από τις Υπηρεσίες και από στελέχη του Υπουργείου Πολιτισμού, της ΥΣΜΑ και της Εφορείας Αρχαιοτήτων, βάσει συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου, το οποίο τηρείται απαρέγκλιτα. Υπάρχουν οι εκθέσεις των επιβλεπόντων αρχαιολόγων και της μηχανικού της Εφορείας Αρχαιοτήτων. Υπάρχει, αν θέλετε, και ένα προχθεσινό έγγραφο της Εφόρου Αρχαιοτήτων, της κα Μπάνου, το οποίο, εάν το θυμάμαι καλά, λέει ότι αυτά τα οποία διαδίδονται για την Ακρόπολη και για την καταστροφή γλυπτού είναι ψεύδη αισχίστου είδους. Όλες οι εργασίες για την κατασκευή του αγωγού ομβρίων παρακολουθούνται ανελλιπώς από αρχαιολόγο και μηχανικό της Εφορείας. Το κομπρεσέρ σπάει τα παλιά τσιμέντα που είχε κατασκευάσει, που είχαν κατασκευαστεί στο παρελθόν, και επιτέλους απομακρύνονται μαζί με τους παλιούς εργοταξιακούς οικίσκους. Αυτά τα λέει η Έφορος.
Πάμε λοιπόν να δούμε τις φωτογραφίες, εάν τις έχετε έτοιμες. Εδώ λοιπόν βλέπετε… Τις βλέπετε τις φωτογραφίες; Φαίνονται; Ωραία. Λοιπόν πάμε στο προηγούμενο, πάμε στο προηγούμενο.
Εδώ για να σας δείξω το χώρο όπου γίνονται οι εργασίες για τον αγωγό των ομβρίων προκειμένου να μην πλημμυρίζει η Ακρόπολη, είμαστε στην βόρεια κλιτή, είμαστε ακριβώς δίπλα στον ανελκυστήρα και όπως θα έχετε διαπιστώσει, όπως βγαίνουμε από τον ανελκυστήρα στην αριστερή πλευρά δεν υπάρχει πλέον ο οικίσκος ο εργοταξιακός που υπήρχε μέχρι τον Δεκέμβρη. Αφαιρέθηκε, προκειμένου όχι να κατασκευαστεί μόνον ο ανελκυστήρας αλλά να αναδειχθεί και το τείχος. Στην περίπτωσή μας εδώ είμαστε ακριβώς βγαίνοντας από την δεξιά πλευρά της πλατφόρμας του ανελκυστήρα. Βλέπετε αυτή τη συγκεκριμένη παράγκα, οικίσκο, όπως θέλετε μπορείτε να την ονομάσετε, που είναι το ηλεκτρολογείο της ΥΣΜΑ. Αυτός ο οικίσκος ακουμπά στο τείχος, ο πίσω τοίχος που βλέπετε είναι το τείχος της Ακρόπολης.
Ο οικίσκος αυτός φαίνεται ότι κατασκευάστηκε σε μία πρώτη μορφή, τουλάχιστον απ’ ό,τι μας λέει η Εφορεία Αθηνών, κατασκευάστηκε τέλος της δεκαετίας του ’70, ίσως αρχή της δεκαετίας του ’80 και στη συνέχεια το 2000 από τους υπεύθυνους του εργοταξίου της βόρειας κλιτής των προπυλαίων φαίνεται ότι αναβαθμίστηκε. Ο οικίσκος αναβαθμίστηκε.
Εδώ λοιπόν είμαστε σε αυτό το ηλεκτρολογείο. Βλέπετε καταρχήν τα τσιμέντα τα οποία οδηγούν στο ηλεκτρολογείο και τα σκαλοπάτια και τη μικρή ράμπα, τα πλακάκια τα οποία υπάρχουν μπροστά και στα οποία είναι όλα αυτά τα αντικείμενα επάνω, τα οποία κανείς θα πρέπει να δει, εάν έγιναν, όταν έγιναν με άδειες. Γιατί σήμερα ό,τι γίνεται, γίνεται κανονικά με μελέτη και με αδειοδότηση και από την ΕΣΜΑ και από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο και με επίβλεψη όπως ακούσατε και από την κα Μπάνου, δηλαδή από το έγγραφο το οποίο κατά κάποιον τρόπο σας περιέγραψα με επίβλεψη αρχαιολόγων και μηχανικών.
Πάμε λοιπόν, το επόμενο. Εδώ βρισκόμαστε έξω από αυτό τον οικίσκο. Είδατε προηγουμένως αυτόν τον διάδρομο που οδηγεί μέσα στο ηλεκτρολογείο και πράγματι εδώ υπάρχει ένας εργάτης ο οποίος χρησιμοποιεί κομπρεσέρ για να σπάσει τα πλακάκια και τα παλαιά τσιμέντα. Αυτή είναι η χρήση του κομπρεσέρ.
Πάμε στα επόμενα. Εδώ βλέπετε το εσωτερικού του οικίσκου, στο οποίο έχει χρησιμοποιηθεί το κομπρεσέρ για να σπάσει τα πλακάκια, έχει βρεθεί κάτω από το τσιμέντο στο χώμα αυτό, το οποίο προφανώς διαμορφώθηκε όταν έγινε ο οικίσκος και πλέον η εκσκαφή γίνεται με τα χέρια.
Πάμε παρακάτω. Εδώ βλέπετε την κατάσταση – τσιμέντα, πλακάκια – που επικρατεί κάτω από το δάπεδο το σημερινό του ηλεκτρολογείου και βλέπετε και μία τρύπα στο σημείο που είναι το φτυάρι. Η τρύπα αυτή δυστυχώς είναι μία τρύπα το τείχος της Ακροπόλεως προκειμένου να βγει ο αγωγός. Ο αγωγός ο οποίος φαίνεται ότι κατασκευάστηκε στο τέλος της δεκαετίας του ’70. Τρυπήσανε το τείχος δηλαδή τότε. Τρυπήθηκε, τρυπήσανε το τείχος.
Λοιπόν, βλέπετε ότι η εκσκαφή γίνεται κανονικά με τα χέρια.
Πάμε στο επόμενο. Από τη μία πλευρά στη μία φωτογραφία, βλέπετε ότι συνεχίζει η εκσκαφή και βλέπετε ότι οι δύο εργάτες έχουν σηκώσει ένα μάρμαρο, είναι τα γνωστά διάσπαρτα της Ακροπόλεως, τα οποία στην από εδώ εικόνα μπορείτε να δείτε ότι χρησιμοποιήθηκαν ως υπόβαση του αγωγού. Η μεταχείριση δηλαδή του αρχαίου υλικού είναι παράδοξη, παρ’ όλα αυτά έτσι έγινε τότε και μπορείτε να τα δείτε. Βλέπετε τα μάρμαρα, μάλιστα στο πρώτο υπάρχει και ένα κυμάτιο, τα οποία ανήκουν στα λεγόμενα διάσπαρτα της Ακροπόλεως.
Λοιπόν εδώ στη μία εικόνα που είναι το κομπρεσέρ αυτό βλέπετε την τρύπα που σας είπα στο τείχος της Ακροπόλεως και στην άλλη φωτογραφία βλέπετε τον φυσικό βράχο ο οποίος εντοπίστηκε. Εντοπίστηκε 60 εκατοστά πάνω από το προβλεπόμενο δηλαδή από αυτό που προέβλεπε η υδραυλική μελέτη και προφανώς επειδή ο βράχος πρέπει να μείνει ανέπαφος, ήδη από την Παρασκευή έχει ζητηθεί τροποποίηση της μελέτης, κατετέθη η τροποποίηση της μελέτης και αναμένεται η διοικητική διαδικασία από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου, προκειμένου το υδραυλικό έργο να γίνει ψηλότερα, τουλάχιστον 60 εκατοστά υψηλότερα ώστε να μην θιγεί ο φυσικός βράχος.
Λοιπόν αυτά ακριβώς έγιναν. Αυτά είναι τα διάσπαρτα τα οποία βγήκαν από μέσα. Οτιδήποτε άλλο αναφέρεται σε χρήση κομπρεσέρ και σε τραυματισμό γλυπτού είναι ακόμα ένα fake news το οποίο γίνεται, διαδίδεται για την Ακρόπολη, τη στιγμή που μετά από πολλά χρόνια το Υπουργείο Πολιτισμού φροντίζει για τη συνολική αναβάθμιση του χώρου. Και σας παραπέμπω στην αντικεραυνική προστασία, στην πλήρης αντικεραυνική θωράκιση, στην μελέτη τρωτότητας που τώρα βρίσκεται σε επίπεδο μελέτης εφαρμογής για να εφαρμοστεί. Στην αντικατάσταση του εξοπλισμού που πρόκειται να γίνει εντός των επομένων εβδομάδων δηλαδή τα πασαλάκια, τα σχοινιά και όλα αυτά τα πράγματα, προκειμένου να αναβαθμιστεί η εικόνα της Ακροπόλεως μαζί προφανώς με τον ανελκυστήρα πλαγίας και τις διαδρομές για τα εμποδιζόμενα άτομα. Και το φωτισμό, ο οποίος φωτισμός όπως πληροφορηθήκατε και πληροφορηθήκαμε και εμείς απέσπασε και τρία διεθνή βραβεία.
Κάποτε λοιπόν πρέπει να σταματήσει όλη αυτή η ιστορία των fake news για την Ακρόπολη. Το βιντεάκι το οποίο κυκλοφόρησε με τον ήχο του κομπρεσέρ ήταν ο ήχος από το κομπρεσέρ που σας δείξαμε, που έσπαζε τα παλαιά τσιμέντα προκειμένου κάποια στιγμή να ευπρεπιστεί ο ιερός βράχος και να τους δούμε με τον σεβασμό που πρέπει να τον βλέπουμε.
Γενικέ.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κυρία Υπουργέ. Και εγώ με τη σειρά μου να τονίσω, γιατί νομίζω ήσασταν απολύτως σαφής, ότι όλες οι εργασίες που γίνονται ή έχουν γίνει στην Ακρόπολη κατά την θητεία μας έχουν γίνει σύμφωνα με τις εγκεκριμένες μελέτες από την ΕΣΜΑ, από το ΚΑΣ, από τις αρμόδιες Δ/νσεις και Εφορείες, Δ/νση Αναστήλωσης, στην Εφορεία Πόλης Αθηνών και ακολουθούν το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει. Υπάρχουν πολυπληθείς ομάδες επίβλεψης όλων των αρμόδιων, των αντίστοιχων και των εμπλεκόμενων ειδικοτήτων, αρχαιολόγοι, μηχανικοί, παρακολουθούν. Υπάρχουν βεβαιώσεις περαίωσης, υπάρχουν εκθέσεις προέδρου, όλα είναι σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο για τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουμε.
Από εκεί και πέρα είναι γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα γίνεται μια σειρά παρεμβάσεων έργων στην Ακρόπολη που ουσιαστικά δείχνουν, αναβαθμίζουν το χώρο, βελτιώνουν τις υποδομές που έχουμε, προστατεύουν το χώρο όπως πολύ σωστά αναφέρατε και εσείς, και η Ακρόπολη έχει το ενδιαφέρον, τη φροντίδα και τη μέριμνα από το Υπουργείο Πολιτισμού που της αξίζει τα τελευταία δύο χρόνια.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Έχουμε μία ερώτηση ακόμα για το θέμα των «Πολιτιστικών Διαδρομών». Είναι από τον Σπύρο Μιχαλόπουλο από το Κανάλι 1. Ο ΦΠΑ των «Πολιτιστικών Διαδρομών» θα καλυφθεί από χορηγούς ή δωρεές;
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Όχι. Ο ΦΠΑ γενικά για όλα τα έργα τα οποία θα συμπεριληφθούν στο ταμείο Ανάκαμψης καλύπτεται από εθνικούς πόρους από το Υπουργείο Οικονομικών. Αυτό δεν ισχύει μόνο για τα έργα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ισχύει συνολικά για τα έργα τα οποία θα χρηματοδοτηθούν από το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεν είναι επιλέξιμος ο ΦΠΑ και καλύπτεται από το ελληνικό κράτος.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Σε ερωτήσεις λοιπόν σε άλλα θέματα εκτός των «Πολιτιστικών Διαδρομών». Από την Πόλυ Κρημνιώτη από την Αυγή. Είναι μία ερώτηση σε 5 σκέλη που έχει να κάνει με το θέμα της Ακρόπολης.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Κοιτάξτε, εγώ δεν έχω καμία αντίρρηση να δώσουμε μία συνέντευξη ειδικά για την Ακρόπολη. Σήμερα η θεματική μας είναι συγκεκριμένη. Είναι οι «Πολιτιστικές διαδρομές». Απαντήσαμε νομίζω με πάρα πολύ αναλυτικό τρόπο στο θέμα που δημιουργήθηκε το Σάββατο για τον ήχο του κομπρεσέρ. Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επεκταθούμε περισσότερο στην Ακρόπολη.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Αδικούμε…
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Αδικούμε ένα πάρα πολύ σημαντικό θέμα που αφορά όπως είπε και ο Γενικός, 18 περιφερειακές ενότητες της χώρας. Δηλαδή περίπου περισσότερο από 1/3 της χώρας. Θεωρώ ότι το αδικούμε.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Δεν έχουμε κάποια άλλη ερώτηση για το θέμα των «Πολιτιστικών Διαδρομών».
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Πολύ ωραία.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Είναι εκτός της θεματικής της σημερινής συνέντευξης οι άλλες ερωτήσεις. Έχουμε από την Μαίρη Αδαμοπούλου, είναι και αυτή για άλλο ζήτημα. Είναι για το ΕΜΣΤ.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Θα έλεγα να μείνουμε σε αυτά τα οποία είπαμε. Όποιος δημοσιογράφος μπορεί να ρωτήσει το Γραφείο Τύπου και θα πάρει αμέσως απαντήσεις.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Ωραία. Οπότε αν δεν υπάρχει κάποια άλλη ερώτηση, αφήνουμε ένα περιθώριο λίγων δευτερολέπτων. Αν δεν υπάρχει κάποια άλλη ερώτηση για το θέμα των «Πολιτιστικών Διαδρομών», να ολοκληρώσουμε. Θα σας στείλουμε το PDF της παρουσίασης και αργότερα θα έχετε και την απομαγνητοφώνηση ολόκληρης της συνέντευξης.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Να πει ο Γενικός νομίζω θέλει κάτι.
ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Δεν έχουμε κάποια άλλη ερώτηση ακόμα για το θέμα των διαδρομών.
ΥΠΟΥΡΓΟΣ: Ωραία. Σας ευχαριστούμε πολύ. Ευχαριστούμε πολύ για την προσοχή σας.
ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΥ: Ευχαριστούμε πολύ.