Η τριμερής συμφωνία ΗΠΑ, Βρετανίας και Αυστραλίας (AUKUS), επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά την αδυναμία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) να παίξει έναν αντίστοιχο με την οικονομική της ισχύ ρόλο στο παγκόσμιο γεωπολιτικό γίγνεσθαι. Πιάστηκε στον ύπνο, θεωρώντας ότι οι ανησυχίες των ΗΠΑ για την άνοδο της Κίνας και την εξέλιξή της σε υπερδύναμη, διασκεδάζονται με την χρήσιμη και εποικοδομητική στάση που τηρεί η ΕΕ με την Κίνα, λειτουργώντας ως «μαξιλάρι» ανάμεσα σε αυτήν και τις ΗΠΑ.
Βεβαίως τα γεγονότα διέψευσαν αυτή τη θεώρηση και η απόφαση των ΗΠΑ να μεταφέρει την τεχνολογία των πυρινοκίνητων υποβρυχίων, μετά από την Βρετανία το 1958, τώρα και στην Αυστραλία και η δημιουργία της τριμερούς αμυντικής συμφωνίας των χωρών της ονομαζόμενης “anglosphere” που θα λειτουργήσει ως ανάχωμα στην επεκτατική πολιτική της Κίνας στην Νότια Σινική Θάλασσα και όχι μόνον, δημιούργησε τριγμούς τόσο στην ΕΕ όσο και στο ΝΑΤΟ.
Πρώτη θιγόμενη η Γαλλία, που είχε ήδη υπογράψει, από το 2016 μάλιστα, συμφωνία «μαμούθ» με την Αυστραλία για προμήθεια γαλλικών υποβρυχίων αξίας 50 δις ευρώ και που τώρα ακυρώνεται μονομερώς. Μια πράξη «πισώπλατη μαχαιριά» όπως την χαρακτήρισε η Γαλλία, αλλά και η ΕΕ, που αρχίζει πια να συνειδητοποιεί, ότι οι ΗΠΑ δεν την αντιμετωπίζουν ως μια ενιαία ένωση χωρών με κοινή φωνή, ζωτικά συμφέροντα και αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο, αλλά ως μια ένωση εθνών – κρατών με διαφορετικά εθνικά συμφέροντα και διαφορετικές προσεγγίσεις στα διεθνή θέματα.
Αυτό το έλλειμα της ΕΕ, καλείται τώρα να καλύψει με πρωτοβουλίες που θα αναλάβει η Γαλλία, η οποία αναμένεται παράλληλα να ενεργοποιήσει όλους τους μηχανισμούς της Ένωσης, προκειμένου να γίνει επιτέλους μια σοβαρή προσπάθεια για να αποκτήσει ενιαία φωνή στα διεθνή γεωπολιτικά ζητήματα. Ένα εγχείρημα πολύ δύσκολο, αν κρίνει κανείς από τις διαφορετικές απόψεις που εκφράζουν σε πολλά ζητήματα, οι νότιες από τις βόρειες χώρες της ΕΕ.
Παρότι Μπάιντεν και Μακρόν επικοινώνησαν την Τετάρτη σε μια προσπάθεια να πέσουν οι τόνοι, συμφωνώντας μάλιστα να ξεκινήσουν διαβουλεύσεις σε βάθος για την αποκατάσταση της μεταξύ τους εμπιστοσύνης, δεν αποκλείεται, με προτροπή της Γαλλίας, να έχουμε ακόμη και την διακοπή των διαπραγματεύσεων για την Εμπορική Ένωση (Free Trade) ΕΕ – Αυστραλίας, που αυτόν τον καιρό θα προγραμματιζόταν ο 12ος γύρος…
Επίσης και στο πλαίσιο της Συμμαχίας, μια τέτοια συμπεριφορά, δεν θα μπορούσε να γίνει εύκολα αποδεκτή και είναι πολύ πιθανό να δημιουργήσει ρήγμα στην Συμμαχία που θα φανεί από την από εδώ και πέρα στάση που θα κρατήσει η Γαλλία σε νατοϊκά θέματα που απαιτούν ομοφωνία (consensus) όπως είναι η Στρατηγική, η Αμυντική Σχεδίαση, η Δομή Δυνάμεων, η Δομή Διοίκησης, ζητήματα υποδομών (Capability Packages), κ.α.
Ο καιρός θα δείξει αν η αιφνιδιαστική κίνηση των τριών χωρών της AUKUS θα πετύχει τον στόχο της σε σχέση με την Κίνα. Το σίγουρο είναι ότι σε επίπεδο ΕΕ και ΝΑΤΟ, τα προβλήματα που δημιουργεί είναι μεγαλύτερα από αυτά που φιλοδοξεί να λύσει, επικαλούμενη την διεθνή ασφάλεια…
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΤΟ ΠΑΡΟΝ στις 26/9/2021